Boek over de bewogen Joodse geschiedenis van Tilburg
Door Historicus Ronald Peeters 15 november 2024
In de Tilburgse Willem II-straat staat de synagoge van de Liberaal Joodse Gemeente Brabant (LJG-Brabant). De leden van de gemeente komen niet alleen uit Brabant, maar zijn afkomstig uit heel Zuid-Nederland, Vlaanderen en Duitsland. Zoals blijkt op de drukbezochte Open Monumentendagen weten ook veel Tilburgers niet dat hun stad een synagoge rijk is. Daarvoor valt het gebouw te weinig op. Ook de geschiedenis van de synagoge en de Joodse bezoekers ervan is bij velen onbekend.
Op 27 november 2024 verschijnt het boek ‘Nieuw leven in een oude sjoel. Honderdvijftig jaar synagoge Tilburg, drieënveertig jaar Liberaal Joodse Gemeente Tilburg’, geschreven door Hans Schippers met medewerking van Ronald Peeters. De schrijvers van het boek geven een goed beeld van de ruim 200 jaar dat Joden in Tilburg wonen. De in 1874 gebouwde synagoge in de Willem II-straat zou je een duidelijk symbool van hun aanwezigheid kunnen noemen. Het gebouw had Oriëntaalse trekken, waarmee verwezen werd naar de herkomst van het Joodse volk uit het Midden-Oosten. Dat wees ook op een toenemend zelfvertrouwen van een bevolkingsgroep die eerst niet welkom was in de stad. Ook later waren er soms problemen met de acceptatie. Maar de Joodse gemeente herstelde zich steeds weer. Zelfs na de rampzalige vervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog, waarbij ongeveer de helft van de Tilburgse Joden, werd vermoord, vond kort na de bevrijding van de stad een choepa (bruiloft) plaats. Het was een teken van de ongebroken wil om voort te leven.
In de jaren zestig en zeventig liep het aantal Joden in de stad terug en de gemeente Tilburg nam de synagoge over tot in 2001 de LJG-Brabant het gebouw opnieuw in gebruik nam als tehuis voor de Liberale Joden in het zuiden van het land. De schrijvers geven in hun boek een beeld van de bewogen geschiedenis van de Joodse gemeenschap in Tilburg. Terugkerend thema hierbij is de rol die de synagoge en directe omgeving binnen die gemeenschap speelde en speelt.
Het boek is een uitgave van LJG-Brabant Aree HaNegev Tilburg.
ISBN: 978-94-6491-761-1.
Prijs € 19,50 en o.a. verkrijgbaar in de Tilburgse boekhandels.
