Crowdfunding voor aforisme Anthony Kok gestart
Door De Stijl @ Tilburg 20 juli 2021
‘DE WERELD VAN HEDEN RAAST DOOR IN DADA’S VOETSPOOR’ , een aforisme van de Tilburgse Antony Kok. De Kok was mede-initiator van de begin 20e-eeuwse kunststroming De Stijl, dichter, spoorbeambte, mecenas en boezemvriend van Theo van Doesburg.
Een fascinerende zin die vanaf april 2022 gelezen kan worden in de Tilburgse Spoorzone. Om wat preciezer te zijn: met 76 meter lengte, 1 meter hoogte en 15 cm diepte zal deze zin als lichtobject te zien zijn op de luifel van Gebouw 79-de Broedplaats waarin o.a. RAW onderdak heeft gevonden. Het is een Aforisme, een stijlvorm voor een zeer korte tekst die tot nadenken stemt, de geest prikkelt om tot interpretatie van het gelezene te komen. Geschreven door Tilburger Antony Kok, bijna 100 jaar geleden als bijdrage aan de Stijl, de kunststroming die in Tilburg in 1915 een start maakte met de vriendschap tussen Theo van Doesburg en Antony Kok als voedingsstof.
1915: een jaar waarin duidelijk werd dat de 1e Wereldoorlog met haar verschrikkingen een eind ging maken aan traditionele harmonische tijden, dat er na de oorlog een nieuwe werkelijkheid aan zou breken met herijking van alles wat tot dat moment vanzelfsprekend was. Kunstbeweging DADA hield zich, in alle opzichten, bezig met het experiment, met een zoektocht naar nieuwe inhoud, met verwerping van traditionele kaders, kortom met Nieuw. In ophefmakende bijeenkomsten werden door kunstenaars als Kurt Schwitters en Theo van Doesburg de grenzen van kunstuitingen gezocht, in Tilburg aangekondigd als Soirees Intimes. Theo van Doesburg verankerde deze vernieuwingsdrift vanaf 1915 in De Stijl: poëzie werd klank, schilderkunst werd abstract, ballet werd beweging, kortom, de Nieuwe Beelding was de nieuwe werkelijkheid. Antony Kok voelde zich hier enorm bij thuis en werd een goede vriend (en mecenas) van Theo van Doesburg, tot diens dood in 1931.
Uitgedaagd door van Doesburg schreef Antony Kok vanaf 1915 Aforismen en gedichten (o.a. Nachtkroeg) waarvan een aantal is opgenomen in het tijdschrift De Stijl. Antony Kok heeft ook beide manifesten van de Stijl ondertekend (1918 en 1920).
Nu, een kleine 100 jaar later, stemt het bovenstaande Aforisme nog steeds tot nadenken: in de stad Tilburg die voortdurend op zoek is naar Nieuw, in het meedogenloze tempo van alle dag met besef van de actualiteit en de historie die de stad in zich draagt. In de Spoorzone is het lichtkunstwerk vanaf april 2022 een metafoor voor deze dynamiek, voor ontwikkeling maar ook voor het erfgoed in Tilburg: deze tekst maakt al 100 jaar deel uit van de culturele inhoud van de stad, maar krijgt een plek in een gebied dat staat voor de nieuwe stedelijkheid. Met de realisatie van dit lichtkunstwerk wordt er letterlijk een zin aan het Verhaal van Tilburg toegevoegd!!
Een eeuw na zijn verschijnen is de verbeelding van dit aforisme een waar Gesamtkunstwerk: de dichtregel is van Antony Kok, het lettertype is ontworpen door Theo van Doesburg, de vormgeving van het kunstwerk is van de hand van typograaf Jac de Kok i.s.m. Marieke van der Schaar en Stichting De NWEStijlTilburg coördineert een en ander.
De financiering van dit lichtobject heeft nog een zetje nodig, iedere bijdrage is erg welkom! De gemeente, de provincie, NS, ProRail steunen het initiatief en dragen flink bij. Antony Kok was naast multitalent ook de mecenas van kunstenaars van de Stijlbeweging. Word nu zelf ook mecenas en lever een bijdrage aan de realisatie van dit grote lichtkunstwerk dat recht doet aan een stukje geschiedenis van onze stad. Een honderd jaar oude dichtregel die in al zijn hedendaagse actualiteit over de stad zal stralen en die Tilburg blijvend aan de kunstbeweging van destijds zal herinneren.
