De Historische atlas van Tilburg belicht de groei van de stad
Door Stadsmuseum Tilburg 21 november 2019
Voor het eerst in de geschiedenis van Tilburg wordt de groei van de stad beschreven aan de hand van kaarten en plattegronden. Met de Historische atlas van Tilburg is de stad een belangrijke studie rijker. De atlas verschijnt eind november 2019 bij Uitgeverij Vantilt en werd in samenwerking met Stadsmuseum Tilburg en Tilburg University opgesteld.
Tilburg is een stad met een bijzonder stratenpatroon waarin de middeleeuwse ontstaansgeschiedenis nog te herkennen is. In het organische netwerk kwam geleidelijk een moderne infrastructuur, met om te beginnen een spoorweg – de eerste van de Staatsspoorwegen – die de stad in twee helften verdeelde. Al snel volgden het Wilhelminakanaal, de Piushaven en een goed doordacht stelsel van ringbanen. Het silhouet van de stad werd bepaald door de schoorstenen van de talloze textielfabrieken en de torens van de vele kerken en kapellen.
Niet eerder werden de ruimtelijke ontwikkeling en de chronologie van Tilburg zo in kaart gebracht als in deze historische atlas. In 35 korte hoofdstukken wordt niet alleen aandacht besteed aan het textielverleden van de stad, maar ook relatief veel aan de contemporaine geschiedenis, die een fascinerende transformatie laat zien. Zo zijn bijzondere specimen van industriële architectuur behouden gebleven en fungeren nu als museum, restaurant, bibliotheek of winkelcentrum. Ook de actuele revitalisering van de Piushaven en de Spoorzone, nog niet zo lang geleden onaantrekkelijke, deels zelfs ontoegankelijke gebieden, komt ruimschoots aan bod. Aan de eigenlijke atlas zijn twee uitgebreide bijlagen toegevoegd. De eerste beschrijft de geschiedenis van Tilburg University en in het bijzonder de ruimtelijke ontwikkeling van de universiteitscampus; de tweede behandelt de geschiedenis van het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis.
De Historische atlas van Tilburg is een coproductie van uitgeverij Vantilt, het Stadsmuseum Tilburg en Tilburg University. Aan de atlas werkten mee Rob van Putten, Petra Robben en Pieter Siebers (teksten en redactie) en Astrid de Beer, Berny van de Donk, Henk van Doremalen, Jan van Eijck, Toon van Gestel, Cor van der Heijden, Rinus van der Heijden, Joost Op ’t Hoog, Ingrid Luycks, Ronald Peeters, Henriëtte Sanders, Gerard Steijns, Jan Timmermans, Lauran Toorians, Ton Wagemakers en Rob Wolf. De eindredactie lag in handen van Ernst van Raaij.
De stad heeft zich ontwikkeld van een gebied met herdgangen naar een ‘enclave van moderniteit’ (in de tijd van de opkomst van de stoommachines) tot de logistieke hotspot die het nu is. Intussen telt de stad meer dan 215 duizend inwoners en meer dan 150 nationaliteiten. Die vormen met elkaar Tilburg, de zevende stad van het land, waar in voormalige industriegebieden als de Spoorzone en de Piushaven een heel nieuwe dynamiek is ontstaan. En de stad is nog niet uit-ontwikkeld!. Ongetwijfeld leiden nieuwe ontwikkelingen tot weer een nieuwe toekomstige dynamiek.
De Historische atlas van Tilburg is vanaf 30 november 2019 te verkrijgen bij de boekhandels in en om Tilburg voor € 24,50 (tijdelijke prijs).
