Boek 'De Hasselt. Een dorp apart'
Door Historicus Ronald Peeters 2 december 2017
Ooit werd er bij archeologische opgravingen in de Hasselt een zogenaamde zoemsteen gevonden. Hij lijkt niet erg bijzonder maar er zit een gaatje in en als je daar een touw aan knoopt en hem door de lucht rondslingert, geeft dat een zoemend geluid. Het is het oudste muziekinstrument van Nederland. 7500 jaar geleden begonnen ze er dus mee, in de Hasselt, met muziek maken, en ze zijn er nooit helemaal mee opgehouden.
In het boek De Hasselt, een dorp apart van Ronald Peeters zien we veel foto’s van jongens- en meisjeskoren, de boerenkapel De Dorsvlegels, Harmonie Voor Koning Christus en het muzikaal jeugdensemble Jong en Blij. Tegelijk wordt daardoor ook duidelijk dat de hoogtijdagen van de Hasselt als ‘dorp apart’, met een levendig verenigingsleven, al enige tijd voorbij zijn. De Hasselt is geen zelfstandige parochie meer en hoort nu bij ‘Oud Noord’. En dát is dan misschien weer de verklaring waarom, zoals Peeters in zijn voorwoord schrijft, ‘er steeds vaker in de sociale media foto’s en verhalen verschijnen over buurten en wijken waar men vroeger heeft gewoond. Er worden ook steeds meer reünies georganiseerd van (oud)bewoners van buurten en wijken. Verhalen en foto’s worden uitgewisseld. De behoefte aan buurtboeken is blijkbaar groter aan het worden.’
Die ontwikkeling van een ‘dorp apart’ tot een deel van de grote stad Tilburg wordt in het boek nog duidelijker door de vele gegevens, in woord en beeld, over de neringdoenden van vroeger. Tientallen bakkers, slagers, en kruideniers zijn uit het straatbeeld verdwenen, maar ook de smederijen, de kachelzetter, het feitvrouwke, de snoepwinkel van Keeke Staps, de kolen-, de petroleum-, en vooral de tientallen gewone boeren.
Ooit stond in de Hasselt het kasteel van de Heren van Tilburg en Goirle. De Hasselt kreeg er het ‘Draaiend Huis’ voor terug. De fabrieken werden woonwijken. De kerk is ook hier leeggelopen maar overleeft nog als wijkaccommodatie. De kapel staat er nog, maar de ‘Hasseltse litanie’, waarbij men elkaar op de korrel nam, wordt niet meer gezongen: ‘Jaans Klaai zat in den hoek, / Zij vangt de vlooien uit Kees z’n broek.’
De Hasselt, een dorp apart roept veel herinneringen op maar laat vooral haarfijn zien hoe en waarom de Hasselt is uitgegroeid tot een stadsdeel, en de Hasseltnaren tot Tilburgers.
