Op zoek naar onze Tilburgse, feministische voormoeders
Door Regionaal Archief Tilburg 7 februari 2023
2022 was voor Regionaal Archief Tilburg een jaar met veel aandacht voor vrouwen. De collectie werd uitgebreid met de archieven van het Vrouwencentrum, Vrouwenkafee en Feniks én het jaar werd afgesloten met een symposium over vrouwenemancipatie. En nu is er de podcast van Sanne Schraa, die op zoek gaat naar haar feministische voorgangsters in Tilburg. Vanaf 31 januari is de podcast ‘Mijn Tilburgse, feministische voormoeders’ te beluisteren.
Sanne deed historisch onderzoek naar de Tilburgse Vrouwenbeweging tussen 1970 en 1990, een periode in de geschiedenis die ook wel bekend staat als ‘de Tweede Feministische Golf.’ Aan de hand van de archieven van enkele Tilburgse vrouwenorganisaties schetst zij een beeld van de strijd van vrouwen voor gelijke rechten in een lokale, Brabantse stad.
Het onderzoek dat Sanne deed, was onderdeel van het project ‘Ons Archief’, een onderzoeksproject vanuit de Morrenstichting en het NOT-fonds waarmee onderzoek naar gemarginaliseerde groepen in de samenleving wordt gestimuleerd. Ze onderstreept het belang ervan: “Vrouwen delven in onze geschiedschrijving áltijd het onderspit. Historici hebben de aandacht in onze geschiedenis veel te lang uitsluitend op mannen gelegd. Dit draagt bij aan het ondergeschikte beeld dat veel mensen hebben van vrouwen in allerlei facetten van de samenleving. Onterecht. Meer onderzoek naar vrouwen in archieven zorgt voor een eerlijker en completer beeld van de geschiedschrijving.”
Het beeld van de feministes die in de jaren ’70 tot ’90 de straat op gingen, is een beeld van mannen hatende, radicale Dolle Mina's, provocerend, met ‘Baas in eigen buik’ op hun buik geschreven. Sanne kon zich als feministe maar moeilijk vereenzelvigen met dat beeld. Waren feministes altijd en overal zo radicaal? Ze hoopte door historisch onderzoek uit te vinden of er op lokaal gebied feministische stromingen waren, waar ze zich wel mee kon identificeren. Die zoektocht werkte ze uit in een podcast met drie afleveringen.
In de driedelige serie doet ze verslag van haar archiefonderzoek en gaat ze in gesprek met vrouwen uit de vrouwenbeweging van destijds. Er is ook aandacht voor lesbische vrouwen en de strijd die zij leverden. Als laatste focust Sanne zich op het verschil tussen de witte vrouwenbeweging en die van zwarte, migranten- en vluchtelingenvrouwen. Waarom is van die laatste groepen niets te vinden in de lokale en regionale archieven? En hoe is daar verandering in te brengen?
De podcast is te beluisteren op o.a. Spotify, Springcast en via www.regionaalarchieftilburg.nl. Beluister ook de trailer.